แฟ้บ ชื่อติดปาก ที่ไม่ใช่แค่ผงซักฟอกเคยสงสัยไหมว่า ทำไมเวลาคนไทยจะไปซื้อ “ผงซักฟอก” ถึงชอบพูดว่า “ไปซื้อแฟ้บหน่อย” ทั้งที่ผงซักฟอกในปัจจุบันมีหลากหลายยี่ห้อเต็มไปหมด? คำตอบซ่อนอยู่ในประวัติศาสตร์การตลาดและอิทธิพลของแบรนด์ในยุคบุกเบิก
ที่มาของชื่อ “แฟ้บ” (Fab)
“แฟ้บ” ย่อมาจากชื่อเต็มว่า “Faster and Better” เป็นผงซักฟอกยี่ห้อหนึ่งที่ผลิตจากสหรัฐอเมริกา และเข้ามาทำตลาดในประเทศไทยเมื่อช่วงทศวรรษ 2500 (ประมาณปี พ.ศ. 2500-2509) ในยุคนั้น คนไทยส่วนใหญ่ยังใช้สบู่หรือสบู่กรดในการซักผ้า การมาถึงของ “แฟ้บ” ซึ่งเป็นผงซักฟอกที่ให้ฟองมากและซักผ้าได้สะอาดกว่า ถือเป็น “นวัตกรรม” ที่สร้างความตื่นเต้นและได้รับความนิยมอย่างสูง
สำหรับ “คนเกิดทัน” ยุคบุกเบิก
สำหรับคนรุ่นที่เกิดทันในยุคนั้น หรือที่เรียกว่า “คนรุ่นบุกเบิก” ผงซักฟอก “แฟ้บ” ถือเป็นผงซักฟอกยี่ห้อแรกๆ ที่แพร่หลายและเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางในท้องตลาด ด้วยการเป็นสินค้ากลุ่มแรกที่ประสบความสำเร็จ ทำให้ชื่อแบรนด์ “แฟ้บ” ได้กลายเป็นคำที่ใช้เรียกแทน “ผงซักฟอก” โดยรวมไปโดยปริยาย (ลักษณะเดียวกับที่บางคนเรียกผ้าอนามัยว่า โกเต๊ก หรือการถ่ายเอกสารว่า ซีร็อกซ์) ไม่ว่าจะใช้ผงซักฟอกยี่ห้ออะไร ก็จะเรียกติดปากว่า “แฟ้บ” ซึ่งเป็นการบ่งบอกถึงอายุและความทรงจำของยุคที่แบรนด์นี้เป็นผู้นำตลาดอย่างแท้จริง
สำหรับ “คนเกิดไม่ทัน” ในปัจจุบัน
ในขณะที่ “คนรุ่นหลัง” หรือ “คนเกิดไม่ทัน” ในยุคที่แฟ้บครองตลาด อาจจะไม่คุ้นเคยกับยี่ห้อ “แฟ้บ” หรืออาจไม่เคยเห็นสินค้าวางขายเลยด้วยซ้ำ เนื่องจากภายหลังมีผงซักฟอกยี่ห้ออื่น ๆ เข้ามาทำตลาดแข่งขันอย่างดุเดือด แต่คำว่า “แฟ้บ” ก็ยังคงถูกส่งต่อและใช้ในชีวิตประจำวันจากคนรุ่นก่อน ๆ ทำให้คำนี้ยังคงเป็นคำเรียกแทน “ผงซักฟอก” ที่ฟังแล้วเข้าใจได้ทันที แม้ว่าผงซักฟอกที่ใช้อยู่ในมือจะไม่ใช่ยี่ห้อ “แฟ้บ” ก็ตาม
*** สรุปคือ: การที่คนไทยเรียกผงซักฟอกว่า “แฟ้บ” เป็นปรากฏการณ์ทางภาษาที่ชื่อแบรนด์กลายเป็น “ชื่อสามัญ” (Generic Name) ซึ่งเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์การตลาดที่ฝังลึกอยู่ในวัฒนธรรมการใช้ภาษาของคนไทยมาจนถึงทุกวันนี้ ไม่ว่าคุณจะเกิดทันหรือไม่ทันยุคของแฟ้บ แต่คำนี้ก็ได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของภาษาไทยไปแล้วอย่างแยกไม่ออก
